Joan den astean, Estatu frantsesak, indarrean dagoen konstituzio aldaketaren baitan, Kanakyako hautesle zerrendaren erreformaren alde bozkarazi du, nahiz eta Kanakyako deskolonizazio prozesuko aktore eta behatzaile guztiek, erreforma hau tentsio eta “Noumeako Akordioen” haustura puntu gisa adierazi zuten.
Erreforma horren onartzeak, 1998an bi aldeek izenpeturiko “Noumeako Akordioaren” deusestatzea ekartzen du eta Kanakyaren deskolonizazio prozesu adostua zangotrabatu.
Lege aldaketak bidez Kanakyan 10 urtez bizi izan den pertsona orori bozkatzeko eskubidea ematen dio eta ondorioz, erroldan Kanakiarrak gutxiengo bilakatzeko arriskua handitzen du. Azken hori zen, Noumeako akordioak saihestu nahi zuena.
Kanakian gatazka eta tentsio iturri jarraitzen izaten du erroldaren osaketak. Mugimendu independentistak proposamen bat egin zuen, erroldan Kanakian sortu herritarrak soilik integratzeko. Frantziako gobernuak proposamena baztertu zuen eta kontsentsurik gabe konstituzioaren erreformaren bidea hartzea erabaki zuen.
Benetako indar kolpea, parlamentari frantziarren gehiengoak babestua, Noumeako akordioak eta kanakiarren autodeterminaziorako eskubidea berriro haustea dakarrena. Estatu frantsesa da gaur egun, Kanakyan dagoen indarkeria giroaren erantzule.
EHBai eta LABek Macron-en eta haren gobernuaren jarrera irmo salatu nahi dugu.
Kanakyako gatazka politikoa ezin da indarrez konpondu, Frantziar estatuak deskolonizazio prozesua bururaino ereman behar du. Zinezko konponbidea soilik posible izanen da, Kanakiarren eskubidea eta borondatea errespetatzen dituzten urratsak egiten badira.
Deskolonizazio prozesuaren aurkako erabaki batek, ondoko urratsak baldintzatuko ditu eta tentsio iturri larria izanen da.
Horretarako, hautesle zerrendaren erreformaren berehalako deuseztapena eman eta Noumearen akordioen baitan elkarrizketari berriro ekin beharko zaio.
Bukatzeko, gure sustengu eta babes osoa adierazi nahi diogu Kaniar herria zein Kanakiarrei eta Frantziar estatuari, bere ardurak hartu eta erreforma bertan behera uzteko exigitzen diogu.