Gazteria ahulduaren gaineko zooma

COVIDaren hedapena saihesteko, kasik ikasle bakar batek ere ezin izan du Unibertsitatera itzuli bigarren hetsialdia iragarriz geroztik. Etxean bakartuak, entseatzen dira herstura psikologikoari buru egiten, eguneroko egoera %100ean numerizatu eta bizigabearen ondorioa. 



Goiz guziez jeikitzea, zoomi konektaturik irakasleari beha orenak pasatzea, ikaskideak aste guziez ikasketak uzten ikustea (joan den irailean hilabete batez baizik gurutzatu ahal izan ez ditugunak), ikastaldiak edo Erasmus proiektuak ezeztatzen ikustea ; bestalde jatetxerik ez, ostaturik ez gizarte lotura bizirik atxikitzeko, ikasle gaualdirik ere ez, talde-kirolik ez, kultura eta elkarte bizia arrunt mugatua…

Sare sozialetan #PérilEtudiant eta #EtudiantsFantômes esloganekiko lekukotasunak ugari dira, ikasleen egiazko biziaz alarma tirrinta jotzen entseatzen direnak, zeren eta egoera larria baita, suizidio entseguen kopurua goiti doa. Lau ikasletarik batek depresio seinaleak edo ideia beltzak ditu. Klase batzuetan, bi ikasletarik bat ikasketen gelditzekotan da. Bestalde, inposatzen zaizkien lineako klase horiek informatika tresneria egokia duten ikasleen eta besteen arteko desberdintasunak areagotzen dituzte ; gauza bera da bakarrik egoteko eta konzentratzeko ahala ematen dieten bizitegia dutenen eta besteen artean ere. Askotan, beren burua sobera bakarturik ez sentitzeko, erosotasunez edo diru arazoengatik eta alokairurik ez ordaintzeko, ikasleek gurasoen etxera itzultzeko hautua egin dute. Familiaren diru laguntzaren gainean kontatzen ahal duten gehienak nahiko ontsa ateratzen dira, baina besteentzat egoera biziki korapilatsua bilakatzen ari da.

Ikasleen lan kontratuen eskaintzak ere agortu dira, anitz ikasleri errebenioak kenduz, hauek batzuetan hazkurri laguntzako elkarteetara hurbiltzera behartuz. Ikasleen %40ak ez du familiarenganik laguntzarik batere eskuratzen. Gurutze Gorriaren arabera, azken hiru hilabeteotan, ikasleentzako hazkurri saski galdea bikoiztu da.

Gazteriaren prekarisazioa 


Hedabideetan ikasleen egoera baino gutiago aipatzen bada ere, gazte diplomagabeen egoera adibidez oraino kezkagarriagoa da. Lanpostu prekario batetik bestera pasatzen diren gazte horiek (EMK/CDD edo Epe Mugatuzko Kontratuak, bitarteko lanpostuak…) krisi ekonomikoen kalteak pairatzen dituzten lehenak dira eta zorigaitzez gauza bera da gertatzen COVIDak eragin krisiarekin. Prekaritatearen bat-bateko emendatzeak beste gazte batzuk ere hunkitzen ditu: lan merkatuan sartzen diren gazte diplomadunak ; garai normalean jadanik ahulak diren ama gazte bakartuen kategoria ; migranteak … Horri gehitzen zaio aloimenduaren problematika, bereziki alokairuen prezioak goi maila ikaragarrian diren Ipar Euskal Herriko eskualde batzuetan. Miarritze edo Donibane Lohizune bezalako hiri batzuetan, alokairuen prezioak gazte gehienei han bizitzeko eskubidea trabatzen die. Etxebizitza agentzietan, lan kontratu mugagabeen dosierrak ez dituzte irekitzen ere, salbu beren hurbilekoetan berme jarriko zaien errebenio aski handiko norbait badute.

Gizarte babesa 
Biziaren kostua goiti eta errebenioak behera doazen testuinguru hortan, gizarte babesaren hutsuneak azkarki sentitzen dituzte 18 urtez goitiko gazteek. Egoera ikusirik, parlamentari eta elkarte batzuk 18-25 urtekoei RSA-ren eskubidea zabaltzearen alde mintzatzen dira, baina gobernu kideek aho batez horri uko egiten jarraitzen dute.

2018an jadanik, Iparraldeko gazteen %19a pobrezia mailaren azpian zen, biztanleria osoan tasa %12,2koa zelarik. Dudarik gabe COVID krisiarekin fenomenoa ez da murriztu eta areagotzen jarraituko du ondoko hilabeteetan.

Ahalen eskuratzeko beharra hor dugu; orain gaiari tinko lotu behar gatzaizkio kalte ahal bezain guti izan dadin, funtsezko hobekuntza iraunkorrak lortuz. Bestalde, beharbada, denentzat gutieneko errebenio segurtatua esperimentatzeko garaia da, edo errebenio unibertsalaren egingarritasuna serioski aztertzeko mementoa. Gazteen egoerari edo ondoz ondoko krisien kudeaketari doakien interes iragankorra baino haratago, zehaztu behar dugu zer den gazteen lekua gizartean, hauek gogoeta prozesuan hastapenetik integratuz.

Hau beharrezkoa da nahi badizkiegu, alde batetik, lehen lerroan direnei egiazko aterabideak aurkitu, gazteek instituzioei buruz duten mesfidantza indargabetzeko xedez, eta azkenean egiazko gizarte aldaketa ausartak obratzeko. Gure mailan, jadanik ontsa hasia duen Euskal Herriko Garapen Kontseiluaren lana jarrai dezagun, Euskal Hirigune Elkargoa urratsez urrats bilaka dadin, egiazki, gazteen beharrei erantzunen dien gune egokiena.

Euskal Autonomia Erkidegoak sortu gazteen kontseiluaz inspiratzen ahalko ginateke, Euskadiko Gazteriaren Kontseilua izena duena. Iparraldeko Gazte Elkarteen Kontseiluaren sortzea aholkatu zuen 2013an jadanik Garapen Kontseiluak. Euskal Herrian gazteriaren behatokia sortzea lehen pausu estrategikoa izan liteke, lurraldearen berezitasunak kontuan hartuko lituzkeena. Bere geroa hipotekaturik ikusteaz gain, gazteriak bere oraina sakrifikatzen du arriskuan diren pertsonak babesteko, gordeka dabilan prekario izate hori isilean jasanez.

Gizarteak gazteriari leku bat nekez uzten diolako, gizarte horren alderako mesfidantzaren gorakada ez badugu hazi nahi, aterabideak aurkitu beharko ditugu beren geroa eskutan berriz har dezaten gazteek. Horrek egiazki kontzientzia hartzera behartuko gaitu, nahikari politikoa lagun. Baina gure etorkizuna egituratuko duena da hor jokoan.

0 Comments