Azaroak 25: Ikusarazi, sinetsi, borrokatu!

Emazteenganako bortizkeriaren aurkako Nazioarteko eguna den Azaroaren 25aren kari, ezinbestekoa iruditzen zaigu bortizkeria sexistak eta sexu-bortizkeria egiturazkoak direla azpimarratzea. Sistema patriarkal, kapitalista eta ekozidak sortzen dituen dominazio eta zapalkuntza mekanismoek dute emazteenganako bortizkeria erreproduzitzen.

Euskal Herrian, mundu osoan bezala, bortizkeria matxistak hiltzen gaitu. Aurten, 4 emazte eta haur bat hil dira Euskal Herrian bortizkeria honen ondorioz. 2003an gisa honetako kontaketak hasi zirenez geroztik, 121 emazteren eta 12 haurren heriotzak osatzen dute gure herriko erailketa matxisten zerrenda.

Eraso matxisten kopuruak ere agerian uzten du bortxaketaren kultura sakon errotua dela gure jendartean. Heziketa sexistak bere horretan dirau, eta oraino ere, ohikoa da instituzioen prebentzio planek ardura erasotuaren gainean jartzea. Eguneroko bortizkeria hoetan, erasotuak erasotzailea ezagutzen du kasuen %80ean.

Bestalde, ezin dugu aipatu gabe utzi, Euskal Herrian ere, klaseko apaleko emazteak eta emazte arrazializatuak direla bortizkeria matxista gordinen pairatzen dutenak. Mundu osoko krisi sozial, politiko eta ekologikoek eta gerlek emazteen aurkako bortizkeria areagotzen dute.

Barne-mailako funtzionamendu feminista eta erasoen aurkako protokoloa, mugimendu feministarekiko elkarlana zein instituzioetan politika boluntaristak plantan ezarriz, EHBaik bere egiten du bortizkeria matxista oro desagertaraztearen alde lanean aritzeko engaiamendua. Horregatik, Azaroaren 25ean, mugimendu femininistak Ipar Euskal Herriko hainbat herritan deitu dituen mobilizazioetan parte hartzeko deia egiten dugu.

Zentral uhain indar-eragilea: atxik ditzagun zangoak lurrean

Euskal Elkargoak eta Akitania Berria eskualdeak zentral uhain indar-eragilearen proiektu anbiziotsua abiatu zuten Uztailaren 12an.

 

EHBairen ustez, txalogarria da energia uhain indar-eragilea sustengatua izatea. Izan ere, energia berriztagarri guziz egokia da Euskal Herriarentzat; esparru honetan ikusgarritasun handia eskuratu du jadanik gure herriak, 2011an irekitako Mutrikuko zentralarekin. Energia uhain indar-eragilearen bertute nagusienetakoa da bere efizientzia ez dela beste energia iturri batzuk bezain gorabeheratsua (gauez ekoiztu dezake, baita haizerik gabe ere).

– Aipaturiko berriaren iragarpenak oihartzun mediatiko handia izan du, baita Frantses Estatuko prentsan ere, zeinetan, zentralak 2030rako Ipar Euskal Herriko urte bateko elektrizitate kontsumoaren %30a (500GWh) ekoiztuko lukeenaren ideia hedatu den. Interpretazio hau erabat okerra da eta urgentziaz obratu behar dugun trantsizio energetikoa kaltetu lezake.

– Urteko 500GWhko ekoizpena, zentralaren ekoizpen maximo teorikoa da, seguraski, nehoiz beteko ez dena, are gutxiago 2030rako. Dimentsioaz jabetze aldera, erran dezagun urtean 500 GWh ekoizteko 230 Mwko potentzia nominala beharko litzatekeela (0,25eko karga faktorearekin). Haatik, Nazioarteko Energia agentziaren 2022ko datuen arabera, martxan diren edo eraikitzeko bidean diren instalazio uhain indar-eragileen potentzia, mundu mailan, 10MW baino gutxiagokoa da. Mutriko zentralak berriz, 0,3 MWko potentzia baino ez du.

– Uhain indar-eragileen bilakatzeen eredu teknologikoa oraino zehaztu gabe dago. Euskal Elkargoak 2030rako uhain indar-eragilearen esparruaren garapena iragarri izanak, ez du nehondik inora ere erran nahi zentralaren gehienezko potentzia maximoa 2030rako ekoiztuko denik. Arlo honetan mundu mailan liderra den Eskoziak, 1MVko potentzia lukeen zentral bat aurreikusten du, proba gisa. Ipar Euskal Herrian aurkeztu den uhain indar-eragilearen baserria plantan ezartzea zailagoa izanen da, hertsapenak ugariak baitira (marea azkarrak, urperaturiko sistema), are gehiago, zein teknologia baliatuko lukeen zehaztu gabe egonik.

– Uhain indar-eragilearen aterabidea epe luzekoa da. Ezinbestekoa da honen garapena aurreikustea eta EHBaik halako proiektuak diruztatzearen alde egiten du. Energia-iturri honek; 2050erako, Ipar Euskal Herriaren karbono neutraltasunean funtsezko rola izanen duela pentsa daiteke. Baina Ipar Euskal Herriko uhain-indar eragilearen baserriak ez du Euskal Elkargoaren behar energetikoen %30 estaliko 2030ean ! Beraz, funtsezkoa da, neurritasuna, eraginkortasuna eta gainerako energia berriztagarrien sustapena bermatzea europa mailako engaiamenduek 2030rako finkatu duten berotegi efektuko gasen %55eko jaitsieraren mailan egoteko. Ordurako, uhain indar-eragilea ez da aski garatua izanen.

– EHBaik azpimarratu nahi du ez dela nahikoa energia berriztarrien ekoizpenean soilik arreta jartzea, hauen eredu ekonomikoaz hausnartzea ere beharrezkoa da. Multinazionalei miliarka euroko etekinak izatea bermatzen dien energia fosilen ereduaren hausteko parada eman behar digu trantsizio ekologikoak. Aitzitik, herritarrei ekoizpenaren irabazien onurak jasotzeko aukera ematen dien eredu ekonomikoa da energia berriztagarriena. Trantsizio eta Sozialerako Fondoa martxan jartzearen aldekoa da EH Bai, zeinari ekarpena egin beharko liokeen energia berriztagarrien instalazio bakoitzak. Betiere, trantsizio ekologikoaren norabidean sektore pobretuenak laguntzeko helburuarekin. Enargia eta I-Enerek erakusten digute posible dela energia berriztagarriak zirkuitu laburretan eta filosofia honekin ekoiztea. Honako hau da EHBaik defendatzen duen eredua: energia ondare komuna izatea.

Emazteek pairatzen dituzten bortizkeriak borrokatu

Azken egunetan, prentsa zein irratietan, emazteen kontrako bortizkeriaren gaia egunero argitaratu direla ikusi ahal izan dugu.

Azken urteetan, elkarteek egindako lana eta mobilizazioei esker, sentsibilizazio lan handia egin da eta horrek emazteen kontrako bortizkeriaren isiltasuna hausten lagundu du. Baina hala ere, oraindik bada lan handia egiteko urte luzeetan zehar instalatu den sistema patriarkala alde batera uzteko.

Emmanuel Macronek, emazteek pairatzen dute bortizkeriaren kontra lanean arituko zela esan bazuen ere, errealitatean ez da hala. Hezkuntza eta justizia arloetan plan bat garatu behar da. Beharrezkoak diren baliabideak desblokeatu behar dira gazte gaztetik gaiaz arduratzeko zein, komisaldegietan, zentro sozialetan eta epaitegietan beharrezkoa den laguntza eta segimendua bermatu ahal izateko.

Genero-berdintasunaren eta indarkeria sexistaren amaieraren aldeko borroka hori ere bataila ideologikoan eraman behar dugu, jendartea eraldatu eta pentsamoldeak garatze aldean. Jendartearen eraldaketa bermatzeko, behar beharrezkoa da bertako erakunde publikoek neurri sinple eta azkarrak har ditzaten. Eufemismo bat da esatea ez gaudela hitzorduan.

Eredugarriak izan behar diren neurri politikoak

Jean Lassalleren kontrako ikerketa bat eraman da joan den maiatzean, 2010ean gertatutako gertakari batzuetan oinarriturik, funtzio politikoak betetzen zituela. Honek erakusten digu bide luzea dugula oraindik egiteko. Azpimarratu behar da, Asanblada Nazionalean ere beste sexu-eraso salaketa batzuk daudela bere kontra. Frantses gobernamenduaren berrantolaketa baten biharamunean argitaratzen den informazio honek erakusten du frantses exekutiboak ez duela jorratu emazteen kontrako bortizkeriak, ez orokorrean ezta ere bere famili politikoan. Izan ere, akusazioak eta auzi desberdinak dituen Darmanin ministroa postuan mantentzea seinale biziki txarra da.

Pertsonalitate publikoen inplikazioa

Mundu politikoko arduradunak eredugarriak izan beharko lukete. Zer esanik ez, kirol munduko profesionalei buruz. Gazteek eredutzat hartzen dituzte jokalari horiek. Zentzu horretan, onartezina iduritzen zaigu, Haouas errugbilariaren integrazio berria Biarritzeko errugbi taldera. Bere emaztea kolpatzen ari zela filmatu zuen zaintza-kamera batek eta urtebeteko kartzela-zigorra ezarri diote. Jokalari honek ez du ezer egiterik errugbi zelai batean eta taldeko lehendakariak egindako adierazpenek, arrangura areagotzen dute.

Udan iraganen diren herriko besten bezperetan gauden honetan, inoiz baino garrantzitsuagoa zaigu eraso sexisten kontrako borroka. Arduradun politiko, instituzional eta pertsonalitate publikoak borroka horren aldeko engaiamenduak hartu behar dituzte. Denen artean atzeman behar ditugu aterabideak. Urgentziazko egoera baten aitzinean gira. Artikulu hau irakurtzeak 6 minutu inguru eskatu dizkizue; denbora-tarte horretan, Frantziar estatuan, hiru emazte erasotuak dira eta horietako bat bortxatua.

EHBai eta EHBilduren agiria bateratua Frantziako Tourra dela eta

Datorren uztailaren 1etik uztailaren 3ra bitartean, Euskal Herriko errepideak munduko kirol ekitaldi garrantzitsuenetako baten lekuko izango dira. Tourra datorren larunbatean hasiko da Bilbon eta abenduaren 3ra arte begi asko Euskal Herrira eta errepideetara begira egongo dira.

Denok dakigu Tourra kirol ikuskizun hutsa izatetik haratago doala. Urtero-urtero Pirinioetara joaten diren euskal herritarrek oso baino hobeto dakite hori. Euskal marea Pirinioetara joaten da planetako txirrindularitza onena ikustera, gure txirrindulariak eta gainerako txirrindulariak animatzera. Baina Herri bat ere ordezkatzera joaten dira, Euskal Herria. Urtero Tourrean errepikatzen diren irudiak ikustea besterik ez dago horretaz ohartzeko.

Aurten ez da beharrezkoa izango Tourra eta munduko txirrindulari onenak ikusteko inora joatea. Etxean izango ditugu. Larunbatetik astelehenera arte, munduko lasterketarik jarraituena gure errepideetan ibiliko da. Milioika eta milioika pertsonak jarraituko dute gertaera hau. Lehen esan dugun bezala, lehen mailako kirol ikuskizuna da; baina gizarte ikuskizun bat ere bada, mugitzeko gai den guztiagatik.

Aukera paregabea dugu munduari erakusteko hemen bi estatutan banatutako Herri bat dagoela. Ez garela ez frantsesak ez espainiarrak. Euskaldunak garela, Euskal Herrikoak. Erakusleiho handi bat ireki zaigu Tourra jarraituko duten milioika pertsonari adierazteko hemen herri bat dagoela bere kultura eta hizkuntza propioarekin. Aukera bat aurkezten zaigu munduari esateko hemen herri bat dagoela, Euskal Herria, bere etorkizuna libre eta demokratikoki erabaki nahi duena.

Horregatik, EHBilduk eta EHBaik Tourrak hartuko dituen errepideen ondoan egotera animatzen ditugu euskal herritarrak. Herri bat garela eta bere etorkizuna erabaki nahi duela aldarrikatzeko egongo diren ekitaldietan aktiboki parte hartzera animatzen ditugu gure herrikideak. Telebista bidez edo bertatik bertara lasterketa jarraitzen ari diren guztiei Euskal Herria ikusten ari direla eta ez garela ez espainolak ez frantsesak erakustera animatzen ditugu euskal herritarrak.

Lurperatuko gintuztela uste zuten, baina ez zekiten haziak ginenik.

Frantziako barne Ministroak, Les Soulèvements de la Terre mugimenduaren disoluzioa iragarri du. EHBaik gogorki gaitzesten du beste behin ere mugimendu sozialak beldurtu eta kriminalizatu nahi dituen erabaki hori.
115.000 pertsonek baino gehiagok izenpetu dute sustengu petizioa. Frantziako barne ministroa “demokrazioa kaltetzen duten eko-terroristak” kontsideratzen ahal ditu? Frantses gobernuak -beste behin ere-, forma desberdinetako oposizio guziak isilarazi nahi ditu.

Sainte-Solinera hurbildu ziren militanteek jasandako bortizkeria salatu genuen. Gisa berean, orain dela aste batzuk, atxilotuak eta ondotik kargurik gabe aske gelditu ziren militanteak sustengatu genituen. Gerald Darmaninek neologismo ekologista-terrorismoa asmatzen duenean, Frantziako gobernuaren iraganeko politika mortiferoei oroitarazten digu. Aldiz, Lafarge enpresa Daeschekin konplizitatea izan zuela gogorazi nahi diogu. Bortizkeria, barne ministroa eta bere armadatik heldu da: Sainte Solinen erabilitako gerlarako armak, militante politikoen segimendu eta fitxaketa, gehiegizko atxiloketa aldiak…
Jasanezina den baloreen galera hau bukatu behar da behingoz.

Frantses estatuaren jarrera autoritarioak indarrean segitzen du. Intitate juridiko bat desegin dezake baina, ezin du bortizkeria erabili gabe, zentzurik gabeko proeiktuen aurka ari diren mugimenduak eten.
Frantses gobernuak, interes pribatuak defenditzen ditu biztanleria eta ingurugiroaren kalterako. Rassemblement Nationalen jokoan sartzen den autoritarismo bateruntz hurbiltzen ari gira. Badirudi Emmanuel Macronek bere gain hartzen duela mugimendu sozialen, ekologia politikoaren eta edozein adierazpen demokratiko disidentearen kriminalizazioa.

Industria handiek edo kolektibitateek klimatizidoak diren proiektuak gauzatu nahi izango dituzten oro, logika produktibista eta jendartearen ongi izatea nahi duten jendea atzemanen dute parean.
Segi dezagun gure lurrak babesten ekintza ez bortitzen bidez. Ez diezaiogun bide utzi, gutxi batzuen interesen alde eta gehiengoaren kalterako izanen diren proiektuei. Borrokak aitzina segitzen du Euskal Herrian zein Euskal Herritik kanpo.
Zentzu horretan, gaur arratsaldeko 19:00etan Baionako suprefeturan eginen den elgarretaratzera joateko deial zabaltzen dugu.

Herri Mugimenduaren aurkako errepresiorik ez, atxilotuak askatu!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Herri mugimenduetako  militante bat atxilotu zuten atzo Baionan, neurrigabeko polizia dispostiboarekin, goizeko 6etan bera zegoen etxeko atea bota ondotik. Baionako etxe hori miatu ondotik, Tolosan (Okzitania) duen apartamenduaren miaketara eraman zuten berehala atxiloturiko pertsona.

Atzo jakin ahal izan dugu, Frantses Estatuan 15 bat atxiloketa eragin duen operazioaren baitan kokatzen dela Baionako atxiloketa ere. Ematen duenez, enpresa kutsatzaileen aurkako ekintzak egotzita mugimendu ekologistaren aurka egindako sarekada da atzokoa.

Larrialdi sozial eta ekologikoari aurre egin beharrea, herri mugimenduen aurkako errepresioa sustatzen duen Frantses Gobernuaren jarrera larria iruditzen zaigu. Frantses Estatuaren lerratze autoritarioaren erakusgarria da disidentzia politikoen aurka legedia nahieran bihurritzeko egiten duen hautua. Elkartasuna adierazi nahi diegu Baionan atxiloturiko militantearen senide eta lagunei; halaber, sarekada honetan atxiloturiko pertsona guzien berehalak askatasuna aldarrikatzen dugu.

(📸 Mediabask)